Badanie wody ze studni jest pierwszym krokiem w doborze technologii uzdatniania wody. Wynik badania determinuje każdy kolejny etap realizacji stacji uzdatniania wody.
Studnie przydomowe
Przydomowe ujęcia wody przeżywają w ostatnich latach swój renesans. Co raz więcej nowobudowanych domów jednorodzinnych wyposażonych jest we własną studnię nawet w sytuacji gdy od samego początku mają dostęp do wodociągu miejskiego lub gminnego. Nie są to oczywiście studnie jakie znamy z wizyt u naszych Dziadków – choć trzeba przyznać, że te miały swój urok. Podstawowym typem studni przydomowej, jaki jest wybierany od ostatnich kilkunastu lat jest studnia wiercona. Jej zalety to głownie oszczędność miejsca, większa głębokość, krótki czas budowania.
Bez względu na typ ujęcia najważniejsza jest jakość wody w studni przydomowej. W starych studniach kopanych woda zbierająca się w ujęciu miała swobodny dostęp do tlenu a często także światła słonecznego niemalże cała powierzchnią lustra wody. Kontakt z powietrzem atmosferycznym oraz światłem dziennym powoduje wytrącanie się z wody związków łatwo utleniających jak np. związki żelaza, które przechodząc z formy dwuwartościowej (II), rozpuszczalnej w wodzie przechodzą w formę trójwartościową (III) wytrącając się z wody w postaci osadu. W zależności zawartości związków żelaza w wodzie oraz stopnia ich wytrącenia osad może powodować zmętnienie wody, zmianę jej barwy na brunatno – brązową, zmianę zapachu wody a przy dużych stężenia wytrąca się w postaci kłaczkowatego osadu na dnie naczynia.
Analiza wody
Badanie jakości wody jest pierwszym i najważniejszym etapem dobierania systemu uzdatniania wody. Nie ma możliwości dobrania skutecznego systemu uzdataniania lub zmiękczania wody bez dokładnej analizy wody surowej przeprowadzonej w laboratorium. Na analizę jakości wody składa się badanie fizykochemiczne oraz badanie mikrobiologiczne. Z punktu widzenia przydatności wody do spożycia oba zakresy są bardzo ważne i żaden z nich nie może zostać pominięty. Z punktu bezpieczeństwa spożycia ważniejsza jest analiza mikrobiologiczna wody z uwagi na bezpośrednie i natychmiastowe skukti chorobowe jakie może wywołać spożycie zakażonej wody. Pomijając skrajne przypadki zanieczyszczenia wody związkami organicznymi jak np. pestycydami, herbicydami lub węglowodorami, metalami ciężkimi jak np. ołów, kadm, czy rtęć, ewentualne przekroczenia parametrów fizykochemicznych takich jak żelazo, mangan czy chlorki nie wywołują bezpośrednich skutków zdrowotnych. Wręcz przeciwnie – wiele wód uznanych za lecznicze zawiera związki żelaza lub siarki w ilościach znacznie przekraczających dopuszczalne normy ustalone dla wody pitnej. Ich spożywanie w „rozsądnych” ilościach przyczynia się do poprawy naszego zdrowia. Zatem spożycie wody z ujęcia przydomowego, której parametry fizykochemiczne przekraczają ustalone normy (wyłączajc skrajne przypadki opisane powyżej) jest dla naszego organizmu zupełnie neutralne.
Badanie fizykochemiczne wody
Na badanie fizykochemiczne wody składa się szereg analiz, których zakres został opracowany w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia o jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Zakres badania wody wodociągowej różni się od zakresu badania wody „surowej” z ujęć podziemnych. Dla wody wodociągowej najczęściej stosuje się następujący zakres analiz laboratoryjnych:
Barwa
Mętność
Zapach
Przewodność
Smak
pH
Jon amonowy
Azotyny
Azotany
Żelazo
Mangan
Chlor wolny (o ile woda jest dezynfekowana chlorem lub jego związkami)
Suma chloranów i chlorynów (jeżeli woda jest dezynfekowana dwutlenkiem chloru)
Glin (jeżeli jego związków używa się jako koagulanta lub gdy jest pochodzenia naturalnego)
Dla wody podziemnej (surowej) zakres badania rozszerza się o następujące parametry:
Chlorki
Siarczany
Utlenialność z KMnO4 (Indeks nadmanganianowy)
Sumaryczna zawartość wapnia i magnezu (twardość wody).
Badanie mikrobiologiczne wody
Badanie mikrobiologiczne wody daje nam informację nt. stanu zasiedlenia ujęcia wody drobnoustrojami.Oznaczane parametry stanowią grupę tzw. bakterii wskaźnikowych, których obecność lub ilość świadczy o występowaniu niepożądanych zjawisk w badanej studni (np. przesiąkaniu wód podskórnych lub trwałym zakażeniu ujęcia). Zakres badania mikrobiologicznego wody z ujęcia przydomowego najczęściej obejmuje parametry:
Ogólna liczba mikroorganizmów w 22oC po 72h
Bakterie grupy coli
Escherichia coli
Enterokoki kałowe
często rozszerza się zakres badania wody o Pseudomonas aeruginosa (bakteria ropy błękitnej) oraz Staphylococcus aureus (Gronkowiec złocisty).